عرقيات
گيري
در ميان همه آنچه ميمند به آنها شهرت دارد گل
از همه نامي تر است. اين هديه بهشتي در اين جا فقط
نماينده لطافت وزيبايي نيست. بلكه بركت رزق و زندگي
مردم نيز هست و اين هم لطف ديگري است كه خداي تعالي
از جمال و رحمت خود به بندگان عطا نموده است.
ميمند منطقهاي مساعد براي كشت و پرورش انواع گلها
مي باشد و از ديرزمان مردم ميمند ضمن اشتغال به
زراعت انواع گل، به صنعت عرقياتگيري تبحر داشتهاند.
عرقيات گيري حرفهاي است كه در آن عصاره معطر و
مفيد گلها و گياهان ديگر بوسيله وسايل تقطير گرفته
ميشود.
عطر و عرقي كه به دست ميآيد به مصارف گوناگوني ميرسد
از جمله : معطر كردن غذاها و شيرينيها، استفاده
خوراكي بعنوان شربت در مجالس و جشنها، خوشبو كردن
هوا و لوازم آرايش و زيبايي، و همچنين تهيه داروهاي
سنتي.
سابقه تاريخي عرقيات گيري
بر مبناي تحقيقات صورت گرفته ايرانيان از
نخستين توليدكنندگان گلاب و عطر در جهان ميباشند
و اين كار در سرزمين پارس انجام ميگرفته است.
قديم ترين ذكر نام اين صنعت در ميمند در كتاب كتاب
صورالاقليم نوشته ابوزيد سهل بلخي (322 هـ ق) مي باشد
كه چنين آورده است:
«. . .جور از نواحي اردشيرخوره و قصبههاي آن جور و
ميمند است . . . و گلاب پارس از آن خيزد و به دريابار و
حجاز و يمن و شام و مصر و مغرب و خراسان برند . . .»
جور كه همان شهرستان تاريخي فيروزآباد ميباشد و
گلاب ميمند به نام آن نيز مشهور بوده است و چنانكه
ذكر شد در خارج ايران معروفيت داشته است، به طوري كه
در برخي از كتابهاي قديم از آن به نام «ورد جوري»
نام برده شده است كه در دوره رونق تاريخي منطقه يكي
از كالاهاي عمده تجارت شده در ميمند بوده است.
امروزه نيز مردم ميمند با تكيه بر تجربه و تبحر خود
در اين حرفه، در دهها كارگاه سنتي و نوين، علاوه بر
تأمين گلاب و عرقيات مناطقي از كشور بخشي را نيز به
خارج صادر كرده و در رونق اقتصاد كشور همياري دارند.
روش عرقيات گيري
اين كار به دو روش سنتي و صنعتي انجام ميگيرد
كه در هر دو روش با جوشاندن گل در آب و سرد كردن بخار
حاصل افشره گياه كشيده ميشود.
در روش سنتي كه هنوز هم بسياري از كارگاهها به اين
روش فعال هستند، ديگهاي مسي بزرگ لبريز از گل و آب
بر روي آتش قرار ميگيرند و بخار حاوي گلاب از لولههاي
مخصوصي از ديگ خارج و وارد محيط سردي كه معمولا
استخر آب است ميشود.با عبور بخار از محيط سرد
تقطير صورت گرفته و بخار تبديل به مايع كه همان گلاب
است ميشود و در ظرفهاي مخصوصي دخيره ميشود.
در عرقياتگيري صنعتي كه تعداد كمي از كارخانههاي
ميمند به اين روش فعالند، ديگهاي بزرگ گلابگيري ،
پر از گل شده و به صورت اتوماتيك گلاب بدست ميآيد.
گلاب توليدي نيز پاستوريزه شده و در بستهبنديهاي
كاملا بهداشتي عرضه ميشود.
|